เลือกรองเท้าอย่างไร ให้เหมาะสำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวาน

รองเท้าที่เราใส่ในชีวิตประจำวันแล้วนั้น นอกจากจะช่วยป้องกันฝุ่น ละออง สามารถป้องกันเชื้อโรค หรืออันตรายจากของมีคม และยังเป็นอุปกรณ์ที่ช่วยผู้ป่วย โรคเบาหวาน ( Diabetes Mellitus ) ได้อีกด้วย

โรคเบาหวาน ( Diabetes Mellitus: DM ) เป็นภาวะเรื้อรังของการมีระดับน้ำตาลในเลือดสูง เกิดการการทำงานของอินซูลิน ( Insulin ) ส่งผลให้เซลล์ร่างกายมีความผิดปกติ หรือทำงานได้ไม่เต็มประสิทธิภาพ จนเกิดการสะสมน้ำตาลในเลือดสูง

หากเราปล่อยให้ น้ำตาลในเลือด อยู่ในร่างกายเราเป็นเวลานาน จะทำให้อวัยวะต่าง ๆ ในร่างกาย เสื่อม และอาจจะเป็นโรคแทรกซ้อน หรือเป็นสาเหตุให้เสียชีวิตได้ ผู้ป่วยโรคเบาหวาน สามารถดูแลตัวเองเพื่อลดความเสี่ยงของโรคได้

ชนิดของเบาหวาน

1. โรคเบาหวานชนิดที่ 1 ( type 1 diabetes mellitus, T1DM ) เกิดจากการขาดอินซูลิน ( Insulin )  เนื่องจากเซลล์ตับอ่อนถูกทำลายจากภูมิคุ้มกันของร่างกาย จึงไม่สามารถหลั่ง อินซูลิน ( Insulin ) ได้ เพราะ อินซูลิน ( Insulin ) เป็นฮอร์โมนที่สร้างจากตับอ่อน ทำหน้าที่ช่วยนำน้ำตาลเข้าสู่เซลล์ของร่างกาย ซึ่งเบาหวานชนิดนี้มักพบในเด็ก และผู้ที่มีอายุน้อยกว่า 30 ปี

2. โรคเบาหวานชนิดที่ 2 ( type 2 diabetes mellitus, T1DM ) เกิดจากการที่เซลล์ของร่างกายตอบสนองต่ออินซูลิน ( Insulin ) ได้ไม่ดี หรือภาวะดื้อต่ออินซูลิน มักเกิดจากพันธุกรรม ความอ้วน หรือไม่ออกกำลังกาย อายุมากกว่า 40 ปี

3. โรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์ ( gestational diabetes mellitus, GDM ) เป็นโรคเบาหวานที่เกิดขึ้นขณะตั้งครรภ์ จะมีฮอร์โมนจากรกซึ่งมีฤทธิ์ต้านอินซูลิน ( Insulin ) เป็นผลให้ร่างกายตอบสนองต่อ อินซูลิน ลดลง หลังคลอดแล้วเบาหวานจะหายไป แต่จะเสี่ยงเกิดเบาหวานชนิดที่ 2 ได้ในอนาคต

4. โรคเบาหวานที่มีสาเหตุจำเพาะ ( specific types of diabetes due to other causes ) เกิดจากความผิดปกติทางพันธุกรรม โรคของตับอ่อน การผ่าตัด การติดเชื้อ หรือเป็นโรคที่เกี่ยวกับการทำงานที่ผิดปกติของ อินซูลิน ( Insulin ) โดยกำเนิด พบ 1 - 2 % ของคนไข้ที่ได้รับการวินิจฉัย โรคเบาหวาน

เบาหวานส่วนใหญ่ที่พบในประเทศไทย

พบมากที่สุดคือชนิดที่ 2 ประมาณ 90 % ของประชากรที่เป็น โรคเบาหวาน ( Diabetes Mellitus ) เกิดจากภาวะดื้ออินซูลิน( insulin resistance ) ในขณะที่เรารับประทานอาหาร ตับอ่อน พยายามจะผลิต อินซูลิน ( Insulin ) เพื่อลด น้ำตาลในเลือด แต่ด้วยภาวการณ์ดื้ออินซูลิน ทำให้ออกฤทธิ์ลดน้ำตาลได้ไม่ดี ทำให้น้ำตาลในเลือดสูง

โรคเบาหวาน ( Diabetes Mellitus ) จะมีภาวะแทรกซ้อน ทำให้อาอาการของโรคมีความรุนแรง รวมถึงปลายประสาทอักเสบ เกิดการชาของเท้า และเส้นเลือดตีบทำให้เลือดไปเลี้ยงที่เท้าไม่พอ การเลือกรองเท้าจึงเป็นสิ่งสำคัญในการป้องกัน อย่างหนึ่งของคนเป็นโรคเบาหวาน

การเลือกสวมรองเท้าที่ออกแบบรูปแบบ และขนาดที่เหมาะสมสำหรับ ผู้ป่วยเบาหวาน โดยเป็นการป้องกันที่ดีที่สุด เพื่อไม่ให้ร่างกายผู้ป่วยเกิดแผลเรื้อรัง

การเลือกรองเท้าโดยมีหลักการดังนี้ เพื่อลดการเกิดโรคแทรกซ้อนที่เท้าลงได้

1. เลือกแบบที่ปลอดภัยกับเท้า
รองเท้าควรเป็นชนิด ปลายปิดหุ้มปลายเท้า หุ้มส้น หรือมีสายรัดส้นกันเท้าเลื่อนหลุด หรือผู้ป่วยเบาหวานบางรายมีอาการเท้าชา ทำให้เวลาเดินไม่สะดวก เท้าหลุดง่าย

2. เลือกรูปทรงรองเท้าที่เหมาะสมกับรูปเท้า
ไม่ควรมีตะเข็บแข็งอยู่ด้านใน และขนาดของรองเท้า เป็นรองเท้าที่สามารถปรับขยายขนาดได้ ไม่เลือกแบบที่ใส่แล้วคับเท้า หรือหลวมจนเกินไป มีส่วนทำให้รองเท้ากด หรือเสียดสีกับเท้า ควรดูจากรูปทรงของเท้าเราก่อน แล้วจึงเลือกขนาดของเท้า

3. เท้าเปลี่ยนขนาดได้ตลอดเวลา
เท้าของเราสามารถเปลี่ยนขนาด และรูปร่าง ได้ในทุกช่วงเวลา เท้ามักจะขยายหลังจากเราทำกิจกรรมต่าง ๆ โดยการเดิน วิ่ง หรือออกกำลังกาย การเลือกซื้อรองเท้าจึงต้องคำนึงถึงกิจกรรมที่เราได้ทำ หรือลองสวมใส่แล้วให้เหลือพื้นที่ว่างจากนิ้วที่ยาวที่สุด โดยประมาณ 0.5 นิ้ว

4. ไม่มีมาตรฐานที่แน่นอนของขนาดรองเท้า
ในรองเท้าที่เราสวมใส่อาจจะเบอร์เดียวกัน แต่บางยี่ห้ออาจแตกต่างกัน หรือบางยี่ห้อขนาดเท่ากัน ถ้ารูปทรงเปลี่ยนขนาดอาจจะเปลี่ยนตามด้วย

5. เลือกรองเท้าที่ใส่สบาย และได้มาตรฐาน
ควรเลือกรองเท้าที่ทำจากวัสดุที่มีความยืดหยุ่น สามารถระบายอากาศได้ดี มีความหนา นิ่ม และยืดหยุ่น เข้ากับรูปฝ่าเท้า เพื่อให้สามารถประคองเท้าในทุกส่วน เป็นส้นเตี้ย เพื่อลดแรงกระทำต่อเท้า

6. ลองสวมเดินก่อนซื้อทุกครั้ง
หากเราเลือกรองเท้าได้แล้ว ควรลองสวมเดินเพื่อดูว่าเราใส่ได้พอดี ใส่สบาย หรือไม่

โรคเบาหวาน ถึงจะเป็นโรคเรื้อรังที่ไม่สามารถรักษาหายขาดได้ แต่ควรดูแลเท้าเป็นพิเศษ ด้วยการเลือกรองเท้าเพื่อสุขภาพ สำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวาน จะช่วยให้ผู้ป่วยมีสุขภาพเท้าที่ดีขึ้น

บทความเพิ่มเติม
อันตราย โรคการนอนผิดเวลา
11 ประโยชน์ของการปราศจากคาเฟอีน